Afkoop pensioen en belasting

Wat betekent het afkopen van pensioen?

Afkoop van pensioen houdt in dat je het opgebouwde pensioenbedrag in één keer laat uitbetalen, in plaats van periodieke uitkeringen te ontvangen. Dit is meestal alleen toegestaan bij kleine pensioenen. In 2025 geldt een grens van € 613,52 bruto per jaar.

Pensioenen onder dit bedrag mogen worden afgekocht. Let op: dit bedrag geldt per pensioenregeling.

Let op:

Bedenk dat je pensioen opbouwt om ook als je stopt met werken in je levensonderhoud te voorzien. Daarom is het belangrijk om goed na te gaan of afkoop in jouw situatie wel slim is.

Wanneer mag je je pensioen afkopen?

Afkoop is toegestaan als je daar eerst zelf mee instemt. Daarnaast gelden de volgende voorwaarden:

1. Het jaarlijkse pensioenbedrag is lager dan € 613,52 (2025).
   
2. De pensioenuitvoerder kan het pensioen, na 5 pogingen daartoe, niet overdragen aan een nieuwe pensioenregeling binnen vijf jaar nadat de deelname aan de oude regeling waar je het lage bedrag hebt staan is geëindigd.

Als je pensioen boven deze grens ligt, is afkoop in principe niet toegestaan. Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld bij emigratie. Informeer bij je pensioenuitvoerder naar de mogelijkheden.

Mogelijke verandering in 2026

Naar verwachting vanaf medio 2026 krijg je het recht om maximaal 10% van je pensioen rond de pensioendatum af te kopen zonder boete. Wel betaal je daarover uiteraard belasting.

Belasting bij afkoop van pensioen

Wanneer je je pensioen afkoopt, wordt het volledige bedrag beschouwd als inkomen in het jaar van uitbetaling. De pensioenuitvoerder houdt de loonheffing in. Deze wordt verrekend bij je jaarlijkse belastingaangifte. Als je door de afkoopsom in een hogere belastingschijf valt, betaal je mogelijk meer belasting.

Het is belangrijk om te weten dat je na afkoop geen recht meer hebt op het afgekochte pensioen, wat invloed kan hebben op je toekomstige financiële situatie.

Revisierente bij afkoop

Koop je het pensioen af in strijd met de regels? Dan betaal je een boete, de revisierente. I. Dit is een extra heffing van 20% over de afkoopsom. Revisierente is van toepassing als je:

1. Je pensioen afkoopt vóór de AOW-leeftijd.
2. Een lijfrente afkoopt die niet onder de regeling voor kleine lijfrenten valt.

Er zijn uitzonderingen waarbij geen revisierente verschuldigd is, zoals bij afkoop van een klein pensioen of afkoop van een lijfrenterekening bij langdurige  arbeidsongeschiktheid. Controleer de specifieke voorwaarden bij de Belastingdienst of je pensioenuitvoerder.

Invloed op toeslagen

De afkoop van je pensioen kan gevolgen hebben voor inkomensafhankelijke toeslagen, zoals huurtoeslag of zorgtoeslag. De afkoopsom wordt gezien als inkomen, waardoor je mogelijk minder of geen recht meer hebt op bepaalde toeslagen in het jaar van afkoop. Als je inkomen in de jaren daarna weer lager is, heb je daarentegen wellicht weer recht op een hogere toeslag.

Tips om verrassingen te voorkomen

1. Informeer bij je pensioenuitvoerder: Vraag naar de exacte afkoopwaarde en de ingehouden loonheffing.
2. Controleer je toeslagen: Gebruik de proefberekening op de website van de Belastingdienst om te zien wat de impact is op je toeslagen.
3. Bewaar alle documenten: Zorg voor een goede administratie van de afkoop en de bijbehorende jaaropgaven.
4. Overweeg het moment van afkoop: Na je AOW-leeftijd betaal je doorgaans minder belasting.